
Włoski kawowy rozkład dnia
Dziś kontynuacja naszych kawowych opowieści prosto z Rzymu, czyli ciąg dalszy nowej serii Michele wyjaśnia Italię. Michele wyjaśni nam, jaką kawę i o jakiej porze pijają Włosi, w czym ją przyrządzają, a także czym jest tzw. ammazzacaffè (w tłumaczeniu: zabójca kawy).
[versione italiana sotto]Witajcie! Dziś kontynuujemy eksplorowanie świata włoskiej kawy i panujących w nim zwyczajów.
Kiedy się pije te liczne rodzaje kawy [którym poświęciliśmy poprzedni wpis: Jak nie zwariować we włoskim barze] ? Oczywiście każdy ma swoje przyzwyczajenia i preferencje. Poza tym, jak może już wiecie, my Włosi uwielbiamy kreatywność i różnorodność, jesteśmy więc tolerancyjni także w tej kwestii. Możecie więc zamawiać kawę, na jaką tylko macie ochotę, o każdej porze dnia, wieczora i nocy. Przede wszystkim kawę pije się rano do śniadania. Po przebudzeniu pierwsza kawa to najczęściej ta zaparzana w kawiarce (caffettiera). Jak później zobaczymy, najpopularniejsza jest Moka.
Drugim rodzajem jest kawiarka neapolitańska, tzw. cuccumella (w dialekcie neapolitańskim), mniej popularna w innych regionach Włoch:
Po śniadaniu kolejną kawę pije się w połowie poranka, podczas tzw. pausa caffè. Bardzo często kawę pije się także zaraz po obiedzie. Kawę pija się również popołudniu, podczas spotkań w pracy lub z przyjaciółmi, lub podczas chwil odpoczynku w barze.
Po jedzeniu natomiast i po kawie pije się często tzw. ammazza-caffè (zabójcę kawy). Są to niektóre typy likierów: amaro, czyli likiery na bazie ziół, korzenne i ułatwiające trawienie, zwane także digestivi. To na przykład: nocino, limoncello, arancello, grappa, cognac, brandy, mirto, cent’erbe, whisky, anice, laurino lub inne – często lokalne specjały. Nazwa “zabójca kawy” pochodzi stąd, iż pije się go po kawie, dla zabicia jej smaku, który zostaje w ustach. Ammazzacaffè w różnych regionach Włoch ma także różne nazwy w regionalnych dialektach. W Piemoncie (ze stolicą w Turynie) zamówicie więc “pusa caffè” (pusa oznacza spingi, czyli popchnij). W regionie Wenecja Euganejska (stolica: Wenecja) czy Trydent Górna-Adyga (stolica: Trydent) poproście natomiast o resentin, oznaczający przepłukanie (risciacquare).
Nie wszyscy jednak celebrują ten zwyczaj, gdyż może on prowadzić do problemów ze snem w nocy. Ammazzacaffè często jest pite także właśnie dla tego efektu wieczorem lub w nocy. Wieczorem przed amaro [jak i bez niego] pije się kawę typu espresso lub macchiato, natomiast kawę cappuccino (a tym bardziej latte macchiato i caffelatte) pije się zwyczajowo tylko rano.
Jeśli więc we Włoszech chcecie zachowywać się tak, jak to robią prawdziwi Włosi, nie zamawiajcie cappuccino po godzinie 11.30-12.00! Oczywiście podadzą wam je także później, ale jednocześnie od razu pomyślą sobie: “ach to ci obcokrajowcy, co nie wiedzą, że cappuccino pije się rano!” 🙂 Wynika to także z tego, że cappuccino zamawia się razem z włoskim rogalikiem (cornetto/brioche) zwykłym (bez nadzienia, czyli cornetto semplice) lub z kremem, czekoladą lub dżemem (con la crema, con la cioccolata o con la marmellata). Jeśli jeszcze nie próbowaliście, nie wiecie co tracicie!
W kolejnym tekście Michele wyjaśni nam, jak Włosi przygotowują swoją ulubioną kawę w domu. Omówi także dokładnie różnicę między dwoma podstawowymi typami kawiarek.
[La versione italiana]:
Gli orari del caffè.
Ciao a tutte e tutti! Continuiamo ad esplorare il mondo del caffè e le abitudini italiane.
Tutti questi tipi di caffè quando si bevono? Ovviamente ognuno ha le sue abitudini e preferenze. Del resto, come forse avete iniziato a scoprire, noi Italiani amando la creatività e varietà siamo tolleranti. Quindi a qualunque ora durante il giorno e anche la sera e la notte potrete ordinare tutti i tipi di caffè che vorrete.
Generalmente però il caffè si beve innanzitutto di mattina a colazione.
Al risveglio si beve il caffè fatto in casa con la caffettiera. Come vedremo più avanti, la più diffusa è la Moka. Un altro tipo è la caffettiera napoletana, la “cuccumella” come si dice in dialetto napoletano, meno diffusa a parte Napoli.
Dopo la colazione, il caffè si prende a metà mattinata, quando appunto si fa la cosiddetta “pausa caffè”.
Molto diffuso è bere il caffè anche a pranzo subito dopo il pasto.
Può poi succedere di prendere il caffè anche di pomeriggio, specie se vi sono occasioni di lavoro o di incontro di amici, per fare una pausa al bar.
Infine un’altra occasione è dopo il pasto della cena.
Spesso tra l’altro, specie dopo i pasti, pranzo e soprattutto cena, dopo il caffè si usa prendere anche quello che viene chiamato “ammazza-caffè” . Si tratta di alcune tipologie di liquore: amaro ( su cui, come forse , nocino, limoncello, arancello, grappa, cognac, brandy, mirto, cent’erbe, whisky, anice, laurino e simili, spesso di tradizione locale): la caratteristica è che siano a base di erbe, radici e aromi favorevoli alla digestione e chiamati per questo anche “digestivi”. E sono i cosiddetti “ammazzacaffè” proprio perché appunto si prendono dopo il caffè per “ammazzare” cioè uccidere il sapore del caffè che rimane in bocca. Visto che l’Italia poi è famosa per i tanti dialetti regionali, per chiedere un ammazzacaffè, se siete nella regione Piemonte ( il cui capoluogo è Torino) chiederete un “pusa caffè” ( pusa significa “spingi” quindi uno spingi caffè)mentre in Veneto ( capoluogo Venezia) e in Trentino ( capoluogo Trento) chiederete un “resentin” cioè risciacquare.
Non tutti comunque lo gradiscono soprattutto perché può avere l’effetto di ritardare o impedire il sonno e quindi di non far dormire la notte. Ovviamente, spesso proprio per questo motivo, si beve anche di sera e di notte.
Se questo vale per il caffè e sue varianti ( espresso e macchiato), invece per il cappuccino ( e a maggior ragione latte macchiato e caffellatte) la regola è che si beve di mattina.
Quindi se volete fare come noi Italiani, non ordinate un cappuccino dopo le 11,30-12! Ovviamente ve lo serviranno, ma un pensiero attraverserà loro la mente: “ahh questi stranieri che ancora non sanno che il cappuccino si beve di mattina!”
Anche perché il cappuccino andrebbe accompagnato con un bel cornetto (Brioche) semplice, cioè vuoto, o con la crema, con la cioccolata o con la marmellata. Se non lo avete ancora provato, non sapete cosa vi siete persi!
Michele


12 komentarzy
Agata
Ojej, ile ja nie wiem na temat napoju, który tak często piję!
Bartusiowy Blog / Dorota Ziołkowska
Bardzo ciekawe rzeczy! Człowiek całe życie się uczy 🙂
zwiedzaki.pl.tl
Hehe, niby Włosi tolerancyjni, a jak w Neapolu zamówiłam kawę z mlekiem, to aż się cicho przy barze zrobiło i wszyscy na mnie patrzyli w szoku 😉 A ja po prostu nie dam rady wypić kawy bez mleka…
Ale w sumie to nieco dziwne, że rano piją cappuccino, a mocne espresso przed snem. Co kraj to obyczaj 🙂
Jarzyna
Nie jest to dziwne. W cappuccino masz to samo espresso co pijąc po prostu espresso, ilość kofeiny jest ta sama.
Aldona Zakrzewska
Bardzo pouczające – nareszcie wiem, jak to jest z tym popoludniowym cappucino. Kiedyś zamówiłam w Rzymie i patrzono na mnie, jak na buraka 😉
wlochysubiektywnie
No właśnie. Zawsze ich to bardzo dziwi 🙂
Marta
Wlosi mają najlepsza kawę i miedzy innymi za nia kocham Italie 🙂
green goodies
Ciekawy wpis, uwielbiam kawę, a teraz wiem o niej jeszcze więcej 🙂
ewa p
Świetny wpis! Bardzo chciałabym pojechać do Włoch- przede wszystkim marzy mi się Sardynia i Bari:) Mam nadzieję, że uda mi się posmakować tych wszystkich kaw 😉
wlochysubiektywnie
Trzymam kciuki za podróż i smakowanie pysznej kawy! 🙂
Pat
To jest boskie !;)
Uwielbiam takie zwyczaje i inne tradycje niż te co mamy zakorzenione.
Wybieram się w tym roku do Włoch i na pewno spróbuję jakiejś tradycyjnej kawy.
wlochysubiektywnie
A który region wybrałaś? Udanej wyprawy i czekam na jakąś relację z podróży. Proszę pamiętać, by nie zamawiać cappuccino po południu 🙂