“Obca” Claudia Durastanti

“Obca” to wielowątkowa, osobista autobiografia Claudii Durastanti, włoskiej pisarki, felietonistki i tłumaczki. Urodziła się ona w 1984 roku na Brooklynie, jej rodzice byli głusi, do tego lekko szaleni i nieprzystosowani do życia społecznego. W wieku 6 lat wraz z matką i bratem przeprowadziła się do Basilicaty. Autorka opisuje swoje trudne, choć niezwykłe dzieciństwo w rozbitej rodzinie niepełnosprawnych buntowników. Robi to z czułością, a jednocześnie złością i rozczarowaniem. Od najmłodszych lat mierzy się ze swoją obcością i innością. Próbuje odnaleźć siebie w tym skomplikowanym miejscu, jakim jest jej rodzina lub jej brak oraz w życiu na dwa kraje. Po studiach, jak wielu innych młodych Włochów, udała się na wiele lat do Londynu. Jej emigracja jest jednak zupełnie inna od emigracji jej przodków. Autorka tworzy wierny, choć subiektywny portret dzisiejszych czasów. Odkrywany jej pierwsze inspiracje literackie. Choć dziś jest nagradzaną, tłumaczoną na wiele języków pisarką, poznajemy trudne, nieśmiałe i skromne początki jej zainteresowania językiem i literaturą. Dzieciństwo spędzone w Ameryce i dorastanie z niesłyszącą matką miały wpływ na problemy, jakie miała w szkole z językiem włoskim. Książka łączy w sobie wiele wątków i gatunków. Raz czytamy powieść, by w kolejnym rozdziale czytać intymny pamiętnik, a w jeszcze następnym zagłębić się w tekst głęboko filozoficzny, odsyłający nas do wielu dzieł literackich i naukowych. Wśród źródeł o których wspomina, do których delikatnie nas odsyła, znajdują się też polskie wątki. Czytając opowieść “Obca” czujemy, że wkraczamy bardzo głęboko w życie pisarki. Poznajemy wiele osobistych szczegółów z życia jej rodziny, jej liczne przemyślenia, analizy emocji, problemów społecznych Ameryki, Włoch, Indii i Anglii. Uświadamia nam problemy, z jakimi borykają się osoby niesłyszące, oraz wpływ, jaki brak zdolności odbierania bodźców akustycznych wywarł na życie i zainteresowania pisarki. Powieść “Obca” pełna jest kontrastów emocjonalnych, pisana raz z czułością i zrozumieniem, a raz w brutalnie szczery sposób. To wciągające, poszerzające horyzonty dzieło, zachęcające również do zgłębiania kultury regionu, w którym się wychowywała pisarka:

Na uczelni kazali mi czytać pracę Johna Davis o związkach ziemi i rodziny na podstawie badań w Pisticci koło Matery w włoskim tłumaczeniu, teorie amoralnej rodzinności Banfielda oraz książkę Ernesta De Martino o wpływie magii na południowowłoską mentalność, ale żadne z tych przestarzałych opracowań nie było w stanie oddać rzeczywistości tego regionu.[1]

Jeśli i wy dorastaliście w latach 80-tych odkryjecie, że macie z Claudią wielu wspólnych idoli, dorastaliście na tych samych książkach, filmach i serialach, a tłem waszej młodości byłe te same wydarzenia polityczno-społeczne. One również są przez pisarkę głęboko analizowane. Książkę czyta się z ogromną przyjemnością, autorka wciąga nas do swojego świata, a my nie spieszymy się, by z niego wychodzić. Autorka pod koniec zasiewa pewną wątpliwość odnośnie… Ale to już odkryjecie sami.

[1] C. Durastanti, Obca, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024, s.129