Matera – tajemnicza kradzież fresków

Matera w ostatnich latach stała się niezwykle popularnym miejscem na turystycznej mapie Włoch. Przez lata to skalne miasto żyło w cieniu innych atrakcji, zapomniane przez ludzi i pustoszejące. Dziś na nowo ożywa. Z Materą związane jest też historia słynnej, zuchwałej kradzieży niezwykle wartościowych fresków.

Ten, kto je ukradł, niewątpliwie znał się na sztuce. Freski skradziono z kilku kościołów wykutych w skałach Matery. Nie były one wtedy przez nikogo pilnowane, a wejść mógł do nich niemal każdy, o każdej porze dnia i nocy. W kwietniu 1962 miejscowi chłopcy odkryli, że w opuszczonych kościołach brakuje niektórych fresków. Skradzionych zostało siedemnaście fresków z pięciu kościołów. W miejscach kradzieży zauważono zagraniczne papierosy. Trop sugerował więc, że złodziej nie pochodził z Matery, ani z Włoch. Ktoś zeznał wtedy, że widział trzech obcokrajowców, który nocowali w hotelu w Materze. Niezwłocznie poinformowano o tym Interpol. Złodziejem okazał się obywatel Niemiec, profesor historii sztuki – Rudolf Kubesh. W jego domu w Fuldzie w Niemczech znaleziono 12 z 17 zaginionych fresków. Kradzież ta odbiła się szerokim echem w zagranicznej prasie. Międzynarodowy rozgłos zuchwałego przestępstwa uświadomił mieszkańcom miasta, jak cenne dzieła sztuki posiadali. Pięciu z zaginionych fresków przez lata nie udawało się znaleźć. Jeden z nich wrócił do Matery dopiero w 2012 roku. W jego odzyskaniu pomógł były uczeń Kubesha – Friedrich Sernetz. Sernetz wyznał, że profesor był kolekcjonerem sztuki, który wiele z przedmiotów swojej kolekcji przekazywał miastu. Podobno władze miasta z Fuldy zapłaciły nawet za jego wyprawę do Matery. Kubesh utrzymywał, że ratował dzieła od zniszczenia w opuszczonych kościołach Matery. Zmarł on jednak w 1970 roku i miejsce pozostałych pięciu fresków pozostało na lata tajemnicą. Niemal pół wieku po kradzieży udało się dotrzeć dzięki wspomnianemu uczniowi do współtowarzyszy wyprawy profesora po “ratowane” freski. Z ich pomocą udało się odnaleźć jedno z brakujących pięciu dzieł. Odnalezione freski można dziś oglądać w muzeum w mieście Basilicata (Museo Nazionale d’Arte Medievale e Moderna). Pochodzenie fresków szacuje się na XIII i XIV wiek.